Σε πολλές έρευνες, έχει παρατηρηθεί οτι τα άτομα που δέχονται πόνο ενώ έχουν δίπλα τους ένα άλλο δικό τους υποστηρικτικό άτομο, πονάνε λιγότερο σε σχέση με άλλα άτομα που είναι μόνα τους! Άρα, η κοινωνική υποστήριξη μπορεί να μειώσει την αίσθηση του πόνου!
Μπορεί όμως η φωτογραφία ενός άλλου υποστηρικτικού ατόμου να απαλύνει τον πόνο, ακόμη κι αν το άτομο δεν έχει φυσική παρουσία; Πράγματι, έρευνες αποδεικνύουν οτι κι αυτό μπορεί να συμβεί!
Τα πρώτα στάδια μιας νέας ρομαντικής σχέσης χαρακτηρίζονται από έντονα συναισθήματα ευφορίας, ευεξίας και ενασχόλησης με τον ερωτικό σύντροφο. Η έρευνα νευροαπεικόνισης έχει συνδέσει αυτά τα συναισθήματα με την ενεργοποίηση συστημάτων ανταμοιβής στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Τα αποτελέσματα αυτών των μελετών μπορεί να σχετίζονται με τη διαχείριση του πόνου στους ανθρώπους, καθώς η βασική έρευνα σε ζώα έχει δείξει ότι η φαρμακολογική ενεργοποίηση των συστημάτων ανταμοιβής μπορεί να μειώσει σημαντικά τον πόνο.
Σε μια μελέτη του 2010 λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας (fMRI), εξετάστηκαν δεκαπέντε άτομα τους πρώτους εννέα μήνες μιας νέας, ρομαντικής σχέσης. Οι συμμετέχοντες ολοκλήρωσαν τρεις εργασίες σε συνθήκες μέτριου και υψηλού θερμικού πόνου:
- 1) βλέποντας φωτογραφίες του ρομαντικού τους συντρόφου,
- 2) βλέποντας φωτογραφίες μιας εξίσου ελκυστικού και οικείου ατόμου
- 3) κάνοντας μια εργασία απόσπασης της προσοχής που είχε προηγουμένως αποδειχθεί ότι μειώνει τον πόνο.
Οι φωτογραφίες του συντρόφου και η εργασία απόσπασης προσοχής μείωσαν σημαντικά τον αυτοαναφερόμενο πόνο. Παρόλα αυτά μόνο το να κοιτάζει κανείς φωτογραφίες του συντρόφου συσχετίστηκαν με την ενεργοποίηση συστημάτων ανταμοιβής. Η μεγαλύτερη αναλγησία κατά την προβολή εικόνων ενός ρομαντικού συντρόφου συσχετίστηκε με αυξημένη δραστηριότητα σε διάφορες περιοχές επεξεργασίας ανταμοιβής, συμπεριλαμβανομένης του κερκοφορου πυρήνα, του επικλινή πυρήνα, της αμυγδαλής και του ραχιαίου πλαγίου προμετωπιαίου φλοιού - περιοχές που δεν σχετίζονται με αναλγησία που προκαλείται από διάσπαση της προσοχής.
Γιατί είναι σημαντικά όλα αυτά;
Πέρα απο το οτι τέτοιου είδους έρευνες είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσες και βοηθούν να κατανοήσουμε την πολυπλοκότητα τουανθρώπινου εγκεφάλου, θεωρώ πως έχει ένα ακόμη, λιγότερο προφανές όφελος! Το όφελος αυτό είναι οτι τελικά τέτοιου είδους έρευνες αποκαλύπτουν γιατί το βιοψυχοκοινωνικό μοντέλο, το οποίο έχει υιοθετηθεί τα τελευταία χρόνια, είναι τόσο σημαντικό!
Σε αυτό το μοντέλο προτείνεται ότι:
• Οι βιολογικές πτυχές αναφέρονται στις φυσιολογικές διεργασίες του σώματος, συμπεριλαμβανομένης της γενετικής προδιάθεσης.
•Οι ψυχολογικές πτυχές αφορούν παράγοντες όπως η διάθεση, η προσωπικότητα, η συμπεριφορά και οι πεποιθήσεις του κάθε ατόμου, αναγνωρίζοντας ότι η ψυχική μας κατάσταση μπορεί να επηρεάσει και να επηρεαστεί από τη σωματική υγεία.
• Οι κοινωνικές πτυχές εξετάζουν κοινωνικοοικονομικούς, κοινωνικοπεριβαλλοντικους και πολιτισμικους παράγοντες, όπως είναι η κουλτούρα, η οικογένεια, η κοινωνική υποστήριξη και η πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη.
Αυτή η ολοκληρωμένη οπτική βοηθά τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης να κατανοήσουν πως οι τρεις αυτοί διαφορετικοί παράγοντες συμβάλλουν στην υγεία ή την ασθένεια, παρέχοντας μια πιο ολιστική κατανόηση της κατάστασης ενός ασθενούς, η οποία μπορεί να τροφοδοτήσει πιο αποτελεσματικές και εξατομικευμένες στρατηγικές θεραπείας!
 | Της Βασιλικής Κυργιάκου Κλινική Ψυχολόγος, MSc Ψυχοθεραπεύτρια |
Πηγές:
1. Younger, J., Aron, A., Parke, S., Chatterjee, N., & Mackey, S. (2010). Viewing pictures of a romantic partner reduces experimental pain: involvement of neural reward systems. PloS one, 5(10), e13309. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0013309
2. Master, S. L., Eisenberger, N. I., Taylor, S. E., Naliboff, B. D., Shirinyan, D., & Lieberman, M. D. (2009). A picture's worth: partner photographs reduce experimentally induced pain. Psychological science, 20(11), 1316–1318. https://doi.org/10.1111/j.1467-9280.2009.02444.x
3. Aron A, Fisher H, Mashek DJ, Strong G, Li H, et al. Reward, motivation, and emotion systems associated with early-stage intense romantic love. J Neurophysiol. 2005;94:327–337
4. Bartels A, Zeki S. The neural basis of romantic love. Neuroreport. 2000;11:3829–3834
5. Franklin KB. Analgesia and the neural substrate of reward. Neurosci Biobehav Rev. 1989;13:149–154.
6. Kringelbach ML. The human orbitofrontal cortex: linking reward to hedonic experience. Nat Rev Neurosci. 2005;6:691–702.
7. Singer T, Seymour B, O'Doherty J, Kaube H, Dolan RJ, et al. Empathy for pain involves the affective but not sensory components of pain. Science. 2004;303:1157–1162.
8. Tran TD, Wang H, Tandon A, Hernandez-Garcia L, Casey KL. Temporal summation of heat pain in humans: Evidence supporting thalamocortical modulation. Pain. 2010;150:93–102.
9. Casey KL, Minoshima S, Morrow TJ, Koeppe RA. Comparison of human cerebral activation pattern during cutaneous warmth, heat pain, and deep cold pain. J Neurophysiol. 1996;76:571–581.